Αισθητηριακή Ολοκλήρωση στην Εργοθεραπεία
Τι είναι η Αισθητηριακή Ολοκλήρωση;
Η αισθητηριακή ολοκλήρωση είναι η διαδικασία με την οποία ο εγκέφαλος οργανώνει και ερμηνεύει τις πληροφορίες που λαμβάνει από όλες τις αισθήσεις μας: την όραση, την ακοή, την αφή, την όσφρηση, τη γεύση, την κίνηση (ιδιοδεκτικότητα) και την ισορροπία (αιθουσαίο σύστημα).
Η θεωρία αυτή αναπτύχθηκε από την εργοθεραπεύτρια και ερευνήτρια A. Jean Ayres και αποτελεί τη βάση για μια εξειδικευμένη προσέγγιση στην εργοθεραπεία.
Όταν η αισθητηριακή επεξεργασία δυσλειτουργεί, το παιδί μπορεί να δυσκολεύεται να ανταποκριθεί κατάλληλα στις απαιτήσεις της καθημερινότητας. Αυτό μπορεί να εκδηλωθεί με υπερευαισθησία ή υποαντιδραστικότητα σε ερεθίσματα, δυσκολίες συγκέντρωσης, αδεξιότητα ή προκλήσεις στη μάθηση.
Πότε χρειάζεται παρέμβαση;
Η εργοθεραπεία με βάση την αισθητηριακή ολοκλήρωση μπορεί να βοηθήσει παιδιά που παρουσιάζουν:
- Έντονη ευαισθησία ή μειωμένη ανταπόκριση σε ήχους, αγγίγματα ή κινήσεις.
- Δυσκολία στη συγκέντρωση και τη διατήρηση προσοχής.
- Αδεξιότητα, συχνά χτυπήματα ή χαμηλή κινητική επίδοση.
- Έντονη ανάγκη για συνεχή κίνηση ή αποφυγή δραστηριοτήτων.
- Προβλήματα στη ρύθμιση συμπεριφοράς ή συναισθημάτων.
- Δυσκολίες στη μάθηση, στην κοινωνική αλληλεπίδραση ή στην καθημερινή οργάνωση.
Αν και συχνά σχετίζεται με αναπτυξιακές διαταραχές όπως ΔΕΠ-Υ ή Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος, μπορεί να παρατηρηθεί και σε παιδιά χωρίς διάγνωση.
Οφέλη της Παρέμβασης
Μέσα από στοχευμένη θεραπεία, το παιδί μπορεί να:
- Βελτιώσει τον κινητικό συντονισμό, την ισορροπία και την αίσθηση του σώματος.
- Αναπτύξει καλύτερη ικανότητα προσοχής και συγκέντρωσης.
- Μάθει να ρυθμίζει τη συμπεριφορά και τα συναισθήματά του.
- Ενισχύσει την αυτοπεποίθηση και την ανεξαρτησία του.
- Αποκτήσει μεγαλύτερη ευκολία στη μάθηση και στη συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες.
Πώς εφαρμόζεται η Αισθητηριακή Ολοκλήρωση στην Εργοθεραπεία;
Η παρέμβαση πραγματοποιείται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, εξοπλισμένο με υλικά που παρέχουν πολυαισθητηριακές εμπειρίες (αιώρες, μπάλες, τραμπολίνα, υλικά αφής κ.ά.). Οι δραστηριότητες σχεδιάζονται έτσι ώστε να είναι παιγνιώδεις και ελκυστικές, αλλά ταυτόχρονα να έχουν σαφή θεραπευτικό στόχο: να ενισχύσουν την ικανότητα του νευρικού συστήματος να επεξεργάζεται αποτελεσματικά τις αισθητηριακές πληροφορίες και να οδηγούν σε πιο λειτουργικές και προσαρμοστικές αντιδράσεις.
Έτσι, η αισθητηριακή ολοκλήρωση αποτελεί έναν βασικό άξονα της εργοθεραπείας, που στηρίζει την ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού και βελτιώνει σημαντικά την ποιότητα της καθημερινής του ζωής.
ΠΟΤΕ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΩ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟ
- Έχει δυσκολία να κάνει φίλους της ίδιας ηλικίας.
- Δυσκολεύεται να κατανοήσει την δομή και το νόημα ενός παιχνιδιού.
- Δεν μιμείται.
- Δεν εξερευνά το περιβάλλον.
- Η ζωγραφική του έκφραση είναι φτωχή.
- Είναι αδέξιο, πέφτει εύκολα.
- Πέφτει πάνω σε άλλους ή σε έπιπλα και έχει δυσκολία να υπολογίσει την θέση του σώματός του σε σχέση με το περιβάλλον.
- Δυσκολεύεται να υπολογίσει καλά τη θέση του σώματός του στο χώρο (χτυπάει εύκολα).
- Δεν έχει λεξιλόγιο το ίδιο πλούσιο με άλλα παιδιά της ηλικίας του. Παρότι είναι σε ηλικία που πηγαίνει σε νηπιαγωγείο κάνει φράσεις μόνο με δύο - τρεις λέξεις χωρίς να χρησιμοποιεί άρθρα, προθέσεις ή άλλα γραμματικά στοιχεία, κάνει συντακτικά λάθη.
- Είναι παθητικό, αποτραβηγμένο.
- Αποφεύγει με ασυνήθιστο τρόπο δραστηριότητες καθημερινής περιποίησης, όπως μπάνιο, χτένισμα, βούρτσισμα δοντιών, κόψιμο νυχιών.
- Δεν του αρέσουν οι αγκαλιές, τα φιλιά.
- Δείχνει υπερευαίσθητο σε οσμές, γεύσεις, θορύβους, άγγιγμα.
- Έχει δυσκολίες στο φαγητό, λερώνεται υπερβολικά ή τρώει μόνο συγκεκριμένες τροφές / υφές.
- Δυσκολεύεται να πιάσει σωστά το μολύβι.
- Έχει δυσκολίες στον ύπνο.
- Γράφει με υπερβολική πίεση στο χαρτί ή πολύ απαλά, ο γραφικός του χαρακτήρας είναι κακός
- Αντιστρέφει γράμματα και αριθμούς, δεν αφήνει διάστημα μεταξύ γραμμάτων και λέξεων, δυσκολεύεται να διακρίνει και αναπαράγει γράμματα.
